Fiński projekt pilotażowy – walka z bezrobociem

Helsinki

kerenby/bigstockphoto.com

Od wielu lat Europa wprowadza rozmaite projekty mające na celu walkę z ubóstwem i bezrobociem, stanowiące jedne z głównych elementów wykluczenia społecznego. W większości projektów finansowanych z funduszu unijnych wsparcie dla osób bezrobotnych projektowane jest kompleksowo. Z jednej strony działania kierowane są na wzmacnianie kompetencji społecznych, z drugiej na uaktualnianie kwalifikacji i dopasowywanie ich do wymagań rynku pracy, a także zdobywanie doświadczenia zawodowego poprzez m.in. udział w stażach bądź wolontariacie. Wszystkie działania poprzedza diagnoza, która umożliwia zaprojektowanie indywidualnego wsparcia dla każdego uczestnika.

Inny pomysł walki z bezrobociem prezentuje Finlandia, która od stycznia 2017 roku realizuje pilotażowy program bezwarunkowego dochodu podstawowego. W ramach programu 2 tysiące Finów i Finek otrzymuje 560 Euro miesięcznie. Uczestnicy pilotażu zostali wybrani losowo (są to osoby zarówno pracujące, jak i bezrobotne). Od otrzymywanej kwoty odejmowane są im inne świadczenia socjalne, jakie uczestnicy badania otrzymywali dotychczas. Cały eksperyment przewidziany jest na dwa lata.

Dochód podstawowy stanowi jednostronny transfer środków, zgodnie z którym każdy obywatel, bez względu na to czy pracuje i odprowadza wszelkie składki na ubezpieczenie społeczne, otrzymuje miesięcznie stałą kwotę, która ma zapewnić minimum egzystencji. Jej wartość przekracza wysokość zasiłku dla bezrobotnych, który wynosi obecnie 500 Euro. Założenie takie, zdaniem zwolenników pilotażu, zapobiega degradacji i zwiększa aktywność do wykonywania gorzej opłacanych zawodów. Specjaliści prognozują, że eksperyment ten będzie kosztował Finlandię niespełna 20 milionów Euro. Pomysł z dochodem gwarantowanym, jak wynika z badań podoba się 70 % Finów i Finek. Wątpliwości budzi jednak otrzymywana kwota. Większość badanych jest zdania, że kwota dochodu podstawowego powinna wynosić około tysiąc Euro (podczas gdy średnia pensja w sektorze prywatnym wynosi 2,5 tysiąca Euro). Jeśli program pilotażowy odniesie zaplanowany skutek, pierwsze wypłaty dla Finów rozpoczną się z już w 2020 roku.

Zdaniem pracowników pomocy społecznej KELA, która odpowiedzialna jest za podział nowych środków, projekt pilotażowy gwarantowanego dochodu podstawowego pozwoli zwiększyć zatrudnienie, ograniczyć biurokrację związaną ze wsparciem socjalnym (zasiłki), a w konsekwencji zredukować biedę.